Leo Vogelzang in vogelvlucht

Donderdag 9 juni:  Vandaag beetje gespijbeld bij de voorbereidingen op onze verhuizing. Wilde graag de presentatie van het jubiluemboek (20 jaar) van de Supportersclub Oranje in het Olympisch Stadion bijwonen. De vele  bekenden die ik daar tegenkwam, betekende een terugblik op een bijzondere en enerverende tijd uit mijn leven.
 
Voor de connectie van de dag sprak ik met Leo Vogelzang, een fotograaf met wie ik duizenden kilometers door Duitsland en Italië heb getoerd voor reportages die we maakten voor het Algemeen Dagblad tijdens het EK (88) en WK (90). Hij brak toen door. Leo verstond de kunst altijd en overal de grenzen van het leven op te zoeken en vast te leggen. Ik heb met mijn ogen dicht in zijn auto gezeten wanneer hij in haarspeldbochten in de bergen andere auto's inhaalde.
 
Hij maakte al 14 Olympische Spelen mee en was sinds 1988 bij alle eindronden waar het Nederlands elftal was. Meer dan 80 procent van de illustraties uit het jubileumboek van de Supportersclub Oranje van auteur Jeroen Mantel komt uit zijn archief dat meer dan 150.000 foto's bevat.
 
Maar ook de Golfoorlog, de val van de Muur en de Roemeense opstand in 1989 versloeg hij. Soms vlogen de kogels om zijn oren. En het winnen van de Zilveren Camera moest hij zelfs bekopen met een kopstoot van een geportretteerde hooligan van ADO Den Haag.
 
In zijn glorietijd leverden zijn foto's soms tien- tot twintigduizend euro op. Laatst kreeg hij een afschrift van 17 eurocent per foto.... De gouden tijd zijn definitief verleden tijd. Leo (63 inmiddels) zou als hij nog 35 jaar zou zijn, weer schilder zijn geworden. Zijn laatste jaren zingt hij nog wel uit. Hij is van plan een persoonlijk boek uit te geven.
 
Hans de Bruijn, ex-collega bij het AD, zal ongetwijfeld in dat boek een rol krijgen. Hij mag zich de ontdekker van Leo noemen. Als motorsportjournalist zag hij Leo capriolen uithalen en foto’s maken die onderscheidend waren. Hans introduceerde hem in de journalistiek en leerde hem ook dat hij een bijzondere foto niet kon verkopen aan zowel de Telegraaf als AD en wat het woordje exclusiviteit betekende.
 
Leo leerde van Hans de Bruijn ook dat hij schijnbewegingen moest maken om zijn concurrentie op een verkeerd been te kunnen zetten. Zo kiekte hij ooit bij een thuiswedstrijd van Ajax in de Meer de Heineken ontvoerders Holleeder en Van Hout nadat hij eerst zijn con-collega’s had gewezen op een mooie pose van Sjaak Swart. Vervolgens legde hij als enige de boeven vast. Die foto leverde in die tijd een vermogen op bij bladen als Panorama.
 
Ik vroeg Leo naar meer voorbeelden hoe hij zich onderscheidde. Bij de vuurwerkramp in Enschede liep iedereen achter de Koningin aan om sfeerplaatjes te maken. Leo koos er voor de wijk in te gaan. Een agent hield hem tegen, maar zijn opmerking dat hij wereldgeschiedenis wilde schrijven zorgde er voor dat de agent een oogje dicht kneep en hem alle ruimte gaf.
 
Maar wat zou hij anders hebben gedaan met de kennis van nu? zo vroeg ik hem. Leo hoeft niet lang na te denken: een dag eerder of later op reportage gaan en meer genieten van de plekken waar hij kwam. Nu reisde hij weleens naar Zweden voor de Grand Prix. Legde twee rondjes vast om vervolgens nog op tijd het vliegtuig te halen om het materiaal op tijd af te leveren op de redactie of nog een andere klus te klaren. Gekkenwerk dus. Maar zo was en (en blijft) Leo vermoed ik.

PS: Ik vond het verhaal en de ontmoeting met Leo zo leuk dat ik heb gefaald als fotoredacteur van dit blog. Ik vergat een foto te maken van Leo met het boek. Heb nu een foto van internet 'gepikt'. Excuses voor deze zonde.